Varsity en goud

Er zijn maar weinig sportwedstrijden waar winnaars daadwerkelijk goud winnen. Zelfs op de Olympische spelen zijn de gouden medailles niet geheel van goud. Een uitzondering op de regel is de Varsity. Nadat de ‘Race der Oude Vieren’ beslecht is, ontvangen de winnaars een blik van puur goud. Een prijs passend bij het prestige van de wedstrijd. Een prijs die iedere Nederlandse roeier in de wacht wil slepen. Daarom gaan wij dieper in op het achterliggende verhaal van dit felbegeerde goud.

Goed goud

Ieder jaar wordt er op grote schaal goud gewonnen in ontwikkelingslanden. Mijnwerkers werken in barre omstandigheden en de omliggende natuur wordt verwoest. Sinds vorig jaar werkt de Varsity samen met Solidaridad om ‘goed’ goud te gebruiken. Nico Rienks, Varsity winnaar, tweemaal winnaar van Olympisch goud en coach van de Olympische damesboot, heeft zich verbonden aan het goede goud en is samen met Solidaridad afgereisd naar Ghana. Hij vertelt ons meer over het goede goud en zijn reis.

De goudmijnen

“In Ghana hebben wij mijnen bezocht en heb ik mijnwerkers en mijneigenaren gesproken. We hebben geen notie van wat zij doen. Met een hakbijl hakken zij gruis, dat in een grote zak van 30 tot 50 kilo wordt gestopt en naar beneden gebracht, waar het helemaal verpoederd wordt. Tijdens het malen staan ze in de stofwolken en dat is echt verschrikkelijk. Het lijkt wel op talkpoeder. Dat poeder wordt dan gezeefd, waarna er kwik bijkomt. Het goud wordt gebonden en het kwik verdampt. In slechte mijnen gebeurt dit in een fluitketeltje, waarboven de werknemers constant in giftige kwikdampen hangen. Daarna gooien ze het weg in omliggend water. Daar zwemmen ondertussen al lang geen vissen meer.

Ik heb ook mijnwerkers gezien die plots een goudader vinden. Zij volgen dan die goudader de berg in en ook dat is gevaarlijk. Lange gangen die kunnen instorten, terwijl de mijnwerkers onder de grond zitten. In slechte mijnen verstevigen ze niet altijd de gangen, daar nemen zij vaak de tijd niet voor, vanwege de kosten, dus eens in de zoveel tijd stort de hele boel in mekaar. Wij kunnen ons dit in Nederland niet voorstellen. Ik heb een paar uur onder de grond gezeten: pikkedonker, vochtig en het stinkt.

Aan het einde van de dag hebben ze een heel klein klompje van maximaal 5 gram aan goud uit de gehele mijn.”

Maatregelen

“Het ligt mij aan het hart dat die mensen geen gezondheidsschade oplopen, omdat wij met gouden sieraden willen lopen. Er zijn maar een paar mijnen ter wereld waar goud op een mensvriendelijke manier gewonnen wordt. Maatregelen in de goede mijnen hebben ertoe geleid dat er verantwoordelijkheid genomen wordt voor goede werkomstandigheden: maatregelen tegen geluid, stof, normale werktijden, zorgverzekering, maximaal tilgewicht en verantwoord gebruik van chemicaliën.

Het is voor mijneigenaren ook interessant. Het zijn natuurlijk zakenlui, maar misschien zien ze dat er per gram goud meer verdiend kan worden, omdat zij investeren in de gezondheid van mensen. Het is ook iets wat ik vaak zie in mijn werk. Bedrijven die alleen maar aan ‘productie, productie, productie,’ denken, hebben meer werknemers met gezondheidsproblemen, waardoor mensen gedeeltelijk of geheel arbeidsongeschikt zijn en op de bank terecht komen. Gezonde mensen leveren een hoger rendement op, maar je moet wel eerst durven investeren.”

De volgende stap

“Dat is het IOC. Het zou natuurlijk mooi zijn als de Varsity een voorloper is van eerlijk gewonnen goud voor alle gouden medailles die op de Olympische Spelen te winnen zijn. Ik weet heel zeker dat alle sporters daarvoor warm zouden lopen. Als het IOC goed goud gaat gebruiken kan dat leiden tot maatschappelijke verandering. Right to Play, een organisatie die staat voor het recht van kinderen om lol te maken en te sporten, heeft zich ook over de hele wereld verspreid en heel wat teweeggebracht. Goed goud zou dat ook kunnen zijn. De eerste stap is in de mijnenwereld in ieder geval gezet.”

Tot slot: Dames Hoofdnummer

“Ik vind het terecht dat het gelijk getrokken wordt. Al wordt het alleen wel 2 kilometer en geen 3. Het feit dat ik dat weet zegt toch eigenlijk al genoeg, want de dames hebben het erover. Uiteindelijk moeten het er ook drie worden. Vroeger op de Spelen was dat ook zo: de dames hoefden maar duizend meter, want dat was ‘beter voor ze’. De mannen roeiden 2 km. Dat is nu ook gelijkgetrokken. Uiteindelijk zijn dames relatief meer geschikt om lange afstand te roeien. Dames hebben relatief een hoger uithoudingsvermogen. Misschien moeten ze er vier doen zelfs.”

Klik hier om te bekijken hoe Koninklijke Begeer het eerlijk goud tot blik of hanger slaat.